Evliliğin İzinde...

“Ye Dua Et Sev” adlı romanının ardından, Elizabeth Gilbert, “Ye Dua Et Evlen” adlı romanında evliliğin izini sürüyor. Filme de çekilen “Ye Dua Et Sev”in sonunda aşkı bulan Gilbert, bir devam romanı niteliğinde olan son romanında ise evlilik kararıyla karşı karşıya...

Aslında tam da bir karar verme süreci değil Gilbert’ın içinde bulunduğu durum. Yasal sıkıntılar ve sevgilisi Felipe’nin Amerika’da yaşamasının önündeki engeller nedeniyle, Gilbert, bir anlamda, evlenmek zorunda kalıyor. Gilbert ve sevgilisi önceden yıpratıcı boşanmalar yaşadıkları için evlilikten uzak durma kararı almış durumda. Ancak evlilik bir zorunluluk olarak karşılarına çıktığı zaman, Gilbert, bana göre, doğru bir karar alarak evlilik kurumunun doğumundan günümüzde geldiği noktaya kadar olan süreci keşfe çıkıyor ve evlilik fikriyle barış imzalamaya çalışıyor.

Sevgilisi sınırdışı edildiği ve ondan uzak yaşamak istemediği için iki aşık birlikte dünyanın farklı yerlerinde yasal işlemler gerçekleşene kadar seyahat etmeye başlıyor ve Gilbert bu süreçte hem evlilikle ilgili araştırmaları, kitapları ele alıyor hem de gittiği ülkelerde, farklı kültürlerin evliliğe bakışıyla ilgili sohbetler, gözlemler yapıyor. Bu noktada insan ister istemez, “Keşke hepimizin bir zorunluluk ya da karar verme süreci öncesinde böyle bir keşif dönemimiz olsa,” demeden edemiyor tabi.

Gilbert evliliği Batı tarihi açısından ele alıyor, Müslüman ülkelerdeki evlilikler araştırmasının dışında kalıyor. Bu kararında, hem imkanların sınırlılığı hem de kendisinin bir Amerikalı olması belirleyici oluyor. Ve Felipe’yle evlilikleri öncesinde geçirdikleri aylar boyunca evlilik üzerine okuyor ve düşünüyor. Son derece yavaş işleyen yasal sürecin adım adım sona yaklaştığı dönemde ise Ferdinand Mount adlı İngiliz bir yazar tarafından yazılmış “Yıkıcı Aile” adlı kitap Gilbert’in evlilikle kendi barışını yapmasını sağlıyor. “Yıkıcı Aile” temelde, ailenin topluma, diktatörlüklere, kurallara karşı yıkıcı, mahrem bir birliktelik olduğunu ve otoritelerin aslında evlilik kurumundan, kurumu tam anlamıyla kontrol edemedikleri için rahatsız olduklarını ve bu yüzden bir sürü kuralla onu kontrol etmeye çalıştıklarının altını çiziyor. Mount’un kitabıyla evlilik bir anda, kadının kimliğini kaybettiği, insanların bir süre sonra içinde mutsuz ve aşksız olduğu bir kurumdan insanların bir şekilde, otoriteye karşı birlikteliğine dönüşüyor ve evlilikle ilgili Mount’un bakış açısı Gilbert’i rahatlatıyor. Zaten nihayetinde, sevgilisi Felipe’de insanın ister evlenerek ister evlenmeden hayatı birlikte geçirmek isteyebilecceği biri; sevgili dolu, ev işlerini paylaşmayı seviyor, karşısındakini anlıyor ve saygı duyuyor...Ve çiftimiz kitabın sonunda Amerika’da kendilerine özgü bir törenle evleniyor.

Gilbert’in kitabı, Batı evliliğinin izini sürmek açısından okuması keyifli bir kitap. Ancak baştan söyleyeyim, çok detaylı bir araştırma ya da iz sürme değil bu. Daha çok okuduklarına, Gilbert’in kendi bakış açısı sözkonusu olan. Bir de bana göre, Gilbert, kitabının sonunda okuduğu, incelediği şeylerin bir listesini ekleseydi okuyucu açısından daha iyi olabilirdi diye düşünüyorum.

Ve son olarak, Gilbert’in sadece kendi hayatı üzerinden yazdığı bu son iki romanını okurken, bundan sonraki romanının ne üzerine olacağını düşünmeden de edemiyorum. Felipe de kendisi de çocuk sahibi olmamaya karar verdikleri için bundan sonraki roman “Ye Dua Et Doğur” olamaz büyük olasılıkla ama belki “Ye Dua Et Yaşa” diye bir roman yazabilir, hayatlarının nasıl gittiğiyle ilgili. Bu arada, insanın kendi hayatını temel alarak bir roman yazabilmesi ve bunun çok satan bir roman haline gelmesi Gilbert açısından şahane bir durum olsa gerek çünkü kurgu yazmadığı için büyük olasılıkla yaratıcılıkla ilgili sıkıntılarla uğraşmıyor. Ancak bu şekilde yazmanın kötü yanı da insanın sürekli bir şeyler yaşamasının gerekliliği, Gilbert örneğinde olduğu gibi; önce bir boşanma ve kendi keşfetme yolculuğu, sonra da aşk ve evlilik yolculuğu.

Evliliğin izini sürmek isteyenlere, keyifli yolculuklar...

Berna